Roddelen over een collega, een paar pennen mee naar huis nemen of een kerstgeschenk aannemen van een zakelijke relatie: hoe integer is dat nou eigenlijk? Tijdens de Week van de Integriteit ging heel Wooninc. aan de slag met serious gaming onder leiding van integriteitsbureau BING. Het doel? Samen het ‘grijze gebied’ verkennen. Hilde van Beek, concernadviseur en vertrouwenspersoon bij Wooninc., vertelt over dit initiatief.
“Integriteit draait om naar eer en geweten handelen. Maar vooral ook over transparantie. Voor een organisatie met zo’n grote maatschappelijke taak als de onze is dat heel belangrijk. Net als de meeste bedrijven hebben wij een integriteitscode en een klokkenluidersregeling. Die hebben we uitgebreid geïntroduceerd en geven we aan nieuwe medewerkers”, vertelt Hilde. “In onze code geldt in veel gevallen het principe van gezond verstand. Maar in hoeverre iemand met een moreel dilemma ook echt in staat is om het gezonde verstand te gebruiken, is maar de vraag. En dat is ook logisch, want in de waan van de dag is het soms lastig om écht kritisch naar je eigen handelen en dat van je collega’s te kijken.”
“Volgens experts is integriteit als een spier die je moet trainen”
Goede mensen kunnen foute keuzes maken
Verreweg de meeste mensen handelen van nature integer, maar waarom gaan ‘goede mensen’ dan toch de fout in? “Wij hebben bij Wooninc. zeker vertrouwen in de integriteit van onze mensen”, zegt Hilde. “Maar volgens experts is integriteit als een spier die je moet trainen. Dat denk ik ook. Fouten worden gemaakt door gebrek aan bewustzijn en regelmatige reflectie. Op jezelf, maar net zo goed op je collega’s. Samen kunnen we elkaar scherp houden.”
Veranderende integriteitsstandaarden
Hilde noemt het essentieel om integriteit onder de aandacht te brengen én te houden. “Zeker als je bedenkt dat de integriteitsstandaarden continu veranderen. Wat 10 jaar geleden doodnormaal was, kan nu echt niet meer. Neem bijvoorbeeld extravagante relatiegeschenken aannemen of op een snoepreisje gaan. In commerciële kringen werkt dat misschien anders, maar in de publieke sector kom je daar niet meer mee weg. “
”Je vermoedt dat een collega een bevriende aannemer voortrekt in een aanbestedingstraject: wat doe je?”
Integriteitsspel Reflect
Om te zorgen dat integriteit meer gaat leven bij de medewerkers, schakelde Wooninc. de hulp in van integriteitsbureau BING. Hilde: “BING ontwikkelde het integriteitsspel Reflect, dat lijkt op Ganzenbord.
Door met elkaar te reflecteren op vraagstukken uit de praktijk, wordt bewustwording bereikt. Een voorbeeld: ‘Je vermoedt dat een collega een bevriende aannemer voortrekt in een aanbestedingstraject: wat doe je?’.”
In teams van 6 speelden onze medewerkers het spel en probeerden ze de integriteitsvragen zo goed mogelijk te beantwoorden. “Daarbij ging het niet zozeer om goed of fout”, licht Hilde toe. “De discussie is veel belangrijker. We stelden teams samen met mensen uit alle geledingen van de organisatie. Van huismeesters tot leden van het managementteam, en van vastgoedontwikkelaars tot communicatieadviseurs. Ook de Raad van Commissarissen haakte aan. Die mix leidde tot interessante discussies, soms zelfs pittige.”
Waardevolle inzichten voor de toekomst
Die pittige discussies zijn volgens Hilde bijzonder waardevol voor de organisatie: “Ik merkte dat er bijvoorbeeld verschillend gedacht werd over het melden van integriteitsmisstappen. Sommige mensen vinden het beter om iets rechtstreeks met hun collega af te handelen, terwijl anderen het als hun plicht zien om meteen een manager te waarschuwen of de vertrouwenspersoon in te schakelen. Over veel van die zaken hebben we gewoon afspraken gemaakt. Dat die niet bij iedereen bekend zijn, is een signaal dat we medewerkers hierover nog beter moeten informeren.”
Ook gaf het spel inzicht in de integriteitskwesties waar collega’s tegenaan lopen, vertelt Hilde: “Als controller ben je je bijvoorbeeld niet zo bewust van de vraagstukken die voorbij komen bij de woonconsulenten. Deze bijeenkomst zorgde ook op dat vlak voor meer bewustwording.”
“Nu is het zaak om integriteit hoog op de agenda te houden”
Naast nuttig was de middag ook vooral heel gezellig. “Het Ketelhuis op het terrein van de Grote Beek is een prachtige locatie. Hier hielden we eerder dit jaar al onze stakeholdersmeeting”, vertelt Hilde. “Het is goed om zo nu en dan in een andere omgeving dan het eigen kantoor stil te staan bij essentiële aspecten van ons werk. Dat geeft inspiratie en energie.” Maar buiten de deur nadenken en discussiëren over integriteit is pas het begin”, stelt Hilde. “Nu is het zaak om integriteit hoog op de agenda te houden, bijvoorbeeld door regelmatig integriteitscasussen te bespreken in de teamoverleggen. We moeten onze integriteitsspier blijven trainen!”